Đáp Án Chung Kết "The Best of VN Astronomer"Câu 1:A- Trục của Trái Đất gần như cố định so với các sao ở xa, đặc biệt nó dường như luôn hướng về sao Bắc Cực. Trong quá trình di chuyển quanh Mặt Trời và còn di chuyển cùng Mặt Trời, Trái đất có thay đổi vị trí, nhưng hướng của trục thì không thay đổi. Trong khi sự dịch chuyển của Trái đất sau nhiều năm là nhỏ so với khoảng cách của Trái Đất đến sao Bắc Cực nên ta luôn thấy trục của nó vẫn hướng về sao này, bất cứ thời điểm nào trong năm, đó là lí do người ta gọi ngôi sao đó là sao Bắc Cực và coi nó là định hướng cho phương Bắc.
Các sao Đông Cực và Tây Cực không thể có vì Trái Đất tự quay quanh trục theo hướng từ Tây sang Đông nên vị trí các sao trên bầu trời sẽ luôn thay đổi tuần hoàn theo phương Đông – Tây, không thể có một sao cố định để làm sao định hướng.
Sao Nam Cực về lí thuyết là có thể có vì trục Trái đất là trục Bắc – Nam, do đó nó cũng hướng về phía Nam theo một hướng có độ ổn định như hướng Bắc. Tuy nhiên nếu có một ngôi sao như thế thì chỉ những ai đang sống ở Nam Bán Cầu mới thấy được chúng.
B- Trên 1 đỉnh núi, vật nặng tìm được là rất dễ. Chỉ cần buộc 1 đầu dây vào vật nặng, đầu kia buộc vào điểm gốc đo độ thì bạn sẽ xác định được hướng của trọng lực ngay tức khắc, mà hướng của trọng lực thì vuông góc với phương tiếp tuyến Trái Đất. Sau đó đặt thước kẻ hướng về sao Bắc Cực, xoay cho đáy đo độ trùng với thước kẻ. Vì sợi dây là mềm luôn hướng về tâm Trái Đất nên bạn sẽ quá dễ dàng xác định được độ cao của sao Bắc Cực
Trong câu 1 này, hầu hết các bạn trả lời rất hợp lí ý thứ 2 trừ bé Lê Tuấn Khang không có câu trả lời cụ thể
Riêng câu A thì các bạn cũng trả lời tương đối chính xác, nhưng hầu hết các bạn bỏ qua yếu tố "phải ở Nam Bán Cầu mới có thể thấy sao Nam Cực". Trong số những người dự thi chỉ có bạn Vương Văn Hội trả lời đủ ý này và được đủ 8 điểm trong câu 1. Các bạn trả lời chính xác hết nhưng thiếu ý trên đều mất 1 điểm.
Câu 2:A- nguyên nhân của thủy triều chính là tương tác hấp dẫn của Mặt Trăng lên Trái Đất. Do tính linh động của chất lỏng và diện tích đại dương trên TD là lớn nên lớp nước bị uón cong lên theo hướng của hấp dẫn, đồng thời những vị trí đối diện qua tâm Trái Đất thì chịu lực li tâm nên cũng bị đẩy cao lên.
Đáp án câu này vềcow bản là thế, tôi định up hình vẽ cho chi tiết nhưng chưa có điều kiện, hơn nữa vềcow bản thì tôi vẫn chấm điểm đủ cho các bạn trả lời đủ ý như trên
B- lí do để Mặt Trăng nhiều miệng thiên thạch còn TD thì không là do MT không có lớp khí quyển như Trái Đất, do đó các thiên thạch hầu hết bị đốt cháy trước khi chạm đất, mặt khác diện tích đại dương là lớn nên trong số những thiên thạch vượt qua được khí quyển sẽ có đa số rơi xuống các đại dương hay sông, hồ. Bản thân các lỗ thiên thạch xuất hiện lại bị bào mòn và che lấp dần do các chuyển động khí quyển và các hoạt động khí tượng, địa chất khác như động đất, lở đất, mưa, bão .v.v...
Câu này là 1 câu hỏi kiến thức khá cơ bản nên các bạn đều trả lời chính xác, tuy cũng có bạn không đủ 8 điểm nhưng số điểm bị trừ là không đáng kể.
Câu 3:Bạn hãy để ý vị trí nào Bán Cầu Bắc của TD hướng về Mặt Trời thì đó chính là ngày hạ chí và chiều chuyển động của Trái Đất là ngược chiều kim đồng hồ nên đáp án hình vẽ là như sau
Về câu khái niệm điểm xuân phân và thu phân, hầu hết các bạn trả lời đúng là đó là 2 giao điểm của Hoàng đạo và xích đạo trời, khi Mặt Trời đi qua 1 trong 2 điểm đó, đó là ngày ánh nắng vuông góc với xích đạo và ngày đêm dài bằng nhau.
Tuy nhiên các bạn hầu hết quên 1 ý là cơ sớac lập 2 điểm này, tức là ý nghĩa hình học của nó.
Vì xích đạo trời chính là đường tròn kéo dài của xích đạo Trái Đất lên thiên cầu, trong khi Mặt Trời không chuyển động theo đường này mà chuyển động biểu kiến của nó là theo đường hoàng đạo lệch góc với xích đạo trời. Do đó 2 đường này chỉ có thể cắt nhau tại 2 điểm trên thiên cầu và khi đi qua điểm này Mặt Trời sẽ nằm trên mặt phẳng xích đạo trời nên nó mới vuông góc được với xích đạo.
Câu 4:Câu này là câu hỏi vật lý. Cách các bạn nói dựa vào sao trên trời hay bóng nắng đều không hiệu quả nếu như trời có mây (giả sử) hoặc thuyền di chuyển quá chậm mắt thường không cách nào phân biệt được sự sai khác. Cái các bạn không để ý chính là khi các bạn chuyển động thì vẫn luôn có gió tạt vào mặt dù trời có gió hay không, cái gió đó thực ra là lực cản không khí
Trong câu này chỉ có 2 bạn trả lời đúng
1 là Nguyễn Nam Hùng với thí nghiệm thả 1 quả bóng bay và nếu không có gió bóng sẽ bay thẳng lên theo phương gần như thẳng đứng, tuy nhiên nếu thuyền chuyển động thì ta sẽ thấy bóng bay ngược về phía chuyển động
2 là Nguyễn Trung Hiếu, bạn Hiếu thì thí nghiệm kém thuyết phục hơn, đó là thuyền có buồm thì căng cánh buồm lên xem buồm căng theo hướng nào thì thuyến đang chuyển động ngược hướng đó. Cách này cứ cho là có sẵn cánh buồm vẫn hạn chế vì nếu thuyền chuyển động chậm thì hiệu ứngnayf sẽ không rõ ràng.
Đáp án của ban tổ chức đơn giản hơn nhiều, đó là cách của các thủy thủ từ hàng trăm năm trước. Họ thường tự thấm nước bọt (hơi mất vệ sinh) vào ngón tay và giơ lên cao xác định hướng gió. Ngược lại khi lạc đường giữa biển, nếu thấy trời không gió họ vẫn dùng cách này để kiếm chứng xem mình đang trôi theo hướng nào. Các nhà hàng hải hiện đại ngày nay đôi khi vẫn dùng cách này.
Câu 5:Các bạn nhiều người giải thích khá đúng nghịch lí Olberrs. Đó là do các sao sinh ra quá muộn nên chưa đủ thời gian đến với nhau trong khi vũ trụ vẫn đang giãn nở. Mặt khác là cả sự có mặt của vật chất tối
Tuy nhiên lí thuyết quan trọng nhất thì các bạn không nhắc đến hoặc nhắc không rõ ràng, đó là mô hình vũ trụ lạm phát, cho biết có giai đoạn đầu của vũ trụ, toàn bộ khong gian đã được nhân thể tích lên liên tiếp, đẩy các hạt khi đó đã hình thành ra xa nhau hơn cả tốc độ ánh sáng, tuy nhiên không mâu thuẫn với thuyết tương đối hẹp vì đây không phải chuyển động của các hạt mà là do sự nhân rộng của không gian.
Fri Apr 25, 2008 10:01 pm
